Welkom in het onderschatte Wormer, vraag maar aan Marcel van Roosmalen, toch zijn genoeg juweeltjes te ontdekken in de gemeente Wormerland in Noord-Holland. Vanuit het stijlvolle Valerius Boutique Hotel neem ik je mee op een ontdekkingsreis door deze historische regio met zijn rijke industriële erfgoed, pittoreske landschappen en authentieke Nederlandse charme.
Wormer: Onbekend dorp in de Zaanstreek
Wormer, onderdeel van de gemeente Wormerland, is een dorp in deze regio Zaanstreek met iets meer dan tienduizend inwoners. Het ligt aan de rand van het Wormer- en Jisperveld, een prachtig waterrijk natuurgebied. Tijdens de Gouden Eeuw was dit gebied, samen met de Beemster, de Schermer en de Wormer, Europa's eerste industriële zone. De rivieren Zaan, Bamestra en Schermer zorgden voor een economische bloei waarbij inwoners actief waren in visserij, molenbouw en handel in de Baltische Zee.
Jisp: Van Maritieme Grootmacht tot Verborgen Parel
Jisp, een schilderachtig dorp in de gemeente Wormerland, ligt in het natuurgebied Wormer- en Jisperveld en heeft een rijke maritieme geschiedenis. De naam stamt uit de middeleeuwen en verwijst naar ‘schuimend water’ door getijden. Tijdens de Gouden Eeuw beleefde Jisp zijn hoogtepunt met een eigen vloot - in 1567 voeren drie schepen als eerste uit de Zaanstreek door de Sont voor Oostzeehandel. Het dorp floreerde in de 17e en 18e eeuw door walvisvaart en haringvisserij, met destijds zo’n 3800 inwoners. In het historische Jisper House uit circa 1850 kunnen bezoekers deze rijke visserijgeschiedenis ontdekken en de traditionele Zaanse cultuur ervaren.
Bezienswaardigeden
Het Raadhuisje uit 1650, een historisch gebouw dat een eerder raadhuis op dezelfde locatie verving.
De Hervormde Kerk, gebouwd in 1822 op de plaats van een eerdere kerk. De kerk bevat nog een koorhek en preekstoel uit de 17e eeuw. Hier worden maandelijks “Concerten bij kaarslicht” georganiseerd.
De karakteristieke wegsloot, een kenmerkend element van het dorp dat bijdraagt aan het cultuurhistorische landschap van de Zaanstreek.
Het natuurgebied Wormer- en Jisperveld biedt in Jisp ook de mogelijkheid om roeiboten te huren.
Het Jisper House, een vissershuisje uit circa 1850 waar bezoekers de rijke visserijgeschiedenis kunnen ervaren en zelfs op de foto kunnen in traditionele Zaanse klederdracht.
Neck: Waar Geschiedenis en Natuur Samenkomen
Neck, een buurtschap en voormalig dorp in de gemeente Wormerland, heeft verschillende bezienswaardigheden die de rijke geschiedenis en het unieke landschap weerspiegelen:
De Neckermolen - Een historische watermolen gebouwd rond 1631, gelegen bij het gehucht Spijkerboor met uitzicht over het beschermde Jisperveld natuurgebied.
Monumentale panden en stolpboerderijen - Langs de Noorderweg zijn karakteristieke monumentale panden en grote vrijstaande villa’s te vinden, evenals historische stolpboerderijen met streekgebonden erfrichting en beplanting.
De Noorderweg - Kenmerkend voor deze weg is de dubbele bomenrij die het landschap en de ontginningsgeschiedenis beleefbaar maakt.
Theetuin met appelboomgaard - Aan de Zwarteweg is een theetuin met appelboomgaard te vinden die in de zomermaanden geopend is.
Jachthaven - Neck heeft een jachthaven met diverse vaarroutes naar grotere wateren.
Restaurant Mario - Het voormalige sterrenrestaurant van Mario Uva is hier gevestigd.
Peilschaal - Bij het dorpshuis op het Wijdewormerplein staat een peilschaal die het NAP ten opzichte van het dorp aangeeft.
Cultuurhistorische tentoonstelling - Naast het restaurant van Mario heeft Stichting Cultuur Historie Wijdewormer een tentoonstelling ingericht met cultuurhistorische voorwerpen uit de Wijdewormer, zoals klederdracht.
Wormer- en Jisperveld - Dit natuurgebied is bereikbaar vanuit Neck en biedt mogelijkheden voor wandelen, fietsen en varen.
Oostzaan: Historisch Lint met Waterrijk Natuurschoon
Oostzaan is een onafhankelijke gemeente met een groen, ruraal karakter. Het noordelijke deel van dit lange, smalle dorp heeft twee straten met een prachtig uitzicht op weilanden, schuren, ophaalbruggen en kanalen. De Oostzanerveldpolder is een beschermd natuurgebied.
Oostzaan staat bekend om zijn pluimveehouderij, maar heeft ook een kleurrijke geschiedenis met beroemde inwoners zoals de piraat Claes Compaen (1587-1660), kunstschilder Jacob Cornelisz van Oostsanen (1470-1533) en de internationaal erkende interieurontwerper Piet Boon (geboren 1958).
Natuurgebieden
Het Oostzanerveld
Een uniek veenweidegebied met honderden eilanden van trilveen, onderdeel van Nationaal Landschap Laag Holland en het Natura 2000-gebied. Dit beschermde natuurgebied wordt het best beleefd vanaf het water, waar je de zogenaamde ‘vaarboeren’ kunt zien die met hun boot naar koeien en schapen gaan.
Recreatiegebied Het Twiske
Dit 650 hectare grote gebied (waarvan een derde uit water bestaat) biedt talloze recreatiemogelijkheden: zwemmen, duiken, surfen, kanoën en zeilen. Er zijn stranden, een avonturenspeelplaats, een duikpark, een haven, een klimpark, een zorgboerderij en een monumentale molen. Spot hier ook de echte Schotse Hooglanders.
Wormer: Industrieel Erfgoed
Wormer, met zijn bijnaam "Lapis Lazuli with a Golden Head", is een paradijs voor liefhebbers van industrieel erfgoed. Het beroemde industriële complex Wessanen werd in 1765 opgericht aan de oevers van de Zaan en is genomineerd als UNESCO Werelderfgoed. De pakhuizen dragen namen als De Schepel, Bassein, Java, Batavia, Saigon, Rangoon, Koningbergen, Oslo en Silo, die verwijzen naar hun verleden als rijstpellerijen, plantaardige oliefabrieken of graanpakhuizen.
In de 17e en 18e eeuw waren er meer dan 150 geregistreerde bedrijven en 50 bakkerijen in Wormer die goederen leverden aan de Nederlandse Oost-Indische Compagnie en West-Indische Compagnie.
Oost-Knollendam: Lintdorp tussen Zaan en Veenweidegebied
De naam van het dorp komt van een dam uit de dertiende eeuw, de “Noord-Dam van de Zaenden”, die tot de zestiende eeuw Oostknollendam met Westknollendam verbond. Kenmerkend voor deze dam waren de knollen, oftewel de ‘uitpunten van de dijk’. In 1635 werd de dam verwijderd, waardoor het Zaanwater sindsdien tussen Oost- en Westknollendam stroomt.
Bezienswaardigheden en Activiteiten
Natuurgebied Wormer- en Jisperveld - Het grootste aaneengesloten veenweidegebied van West-Europa, een lappendeken van water en land met honderden weilandjes omgeven door rietkragen en smalle slootjes. In het voorjaar wemelt het van de weidevogels.
Schaalsmeerpolder - Een zeer vogelrijk gebied tussen Oostknollendam en Wormer, perfect voor wandelaars die van vogels kijken houden.
Bezoekerscentrum De Poelboerderij - Gelegen aan de Veerdijk in Wormer, biedt informatie over het planten-, vogel- en dierenleven van het veenweidegebied, met kinderspelen, illustraties en natuurplaten.
Pontje bij Spijkerboor - Het Pontveer Jan Hop Spijkerboor is onderdeel van de pontjesroutes rondom Alkmaarder- en Uitgeestermeer en wordt veel gebruikt door recreatieve fietsers
Wijdewormer: Een Uitgestrekte Polder met Boerderijen
Wijdewormer, ook in de gemeente Wormerland, is een "droogmakerij" - het Nederlandse woord voor een polder op teruggewonnen land. Deze rechthoekige polder wordt omringd door een ringvaart en een dijk.
Vroeger was het gebied bezaaid met monumentale boerderijen en landhuizen. Tegenwoordig is de bevolking gedaald en is veeteelt de belangrijkste activiteit. In 1999 werd een deel van de landbouwgrond vervangen door een 18-holes golfbaan.
Spijkerboor: Een Strategische Locatie
Spijkerboor, een gehucht in de gemeente Wormerland, ligt op het kruispunt van de Knollendammervaart en de Beemsterringvaart. Café Het Heerenhuis is een populaire plek voor fietsers en wandelaars. Sinds 1911 vaart de veerboot hier, die zichzelf aankondigt met een toeter. Spijkerboor kan ook bereikt worden met een reguliere veerboot vanaf Noordeinde, maar met een modern signaaltorentje om mensen te laten weten wanneer de veerboot vertrekt.
Wormerveer: Historische Pakhuizen
Wormerveer heeft een unieke skyline gevormd rond de veerlocatie. De pakhuizen aan de Zaanrivier, tegenover Wormer, staan zij aan zij met de fabrieken van de eigenaren aan de overkant van het water.
De Zaanbocht en Zaanboulevard vormen samen een levendige winkelstraat met cafés, restaurants en interessante winkels. De Zaanbocht biedt een prachtig uitzicht op de rivier met historische gebouwen aan de ene kant en industriële monumenten aan de andere oever.
Industrieel Erfgoed van de Zaanstreek
Zonder de uitvinding van de houtzaagmolen in 1594 zou er geen Nederlandse Oost-Indische Compagnie, West-Indische Compagnie of Gouden Eeuw zijn geweest. Cornelis Corneliszoon van Uitgeest bouwde een molen die hout mechanisch kon zagen. Deze technologie maakte de massaproductie van houten planken mogelijk, wat leidde tot de ontwikkeling van allerlei soorten molens: zaagmolens, oliemolens, papiermolens, hennep- en verfmolens.
De Zaanstreek werd 's werelds eerste industriegebied dat windenergie gebruikte. Op een gegeven moment waren er meer dan 1000 windmolens in bedrijf. Veel van deze historische molens zijn bewaard gebleven langs de 11 kilometer lange Zaan.
De molens bloeiden vooral omdat Amsterdam zijn eigen ambachtslieden beschermde en geen industriemolens binnen de stadsmuren toestond. Na 1650 veranderde Amsterdam dit beleid, maar het duurde meer dan een eeuw voordat andere Europese regio's volgden.
Valerius Boutique Hotel: Uw Uitvalsbasis voor de Zaanstreek
Valerius Boutique Hotel in Wormer biedt de perfecte uitvalsbasis om al deze historische en natuurlijke schatten te ontdekken. Gelegen in het hart van Wormerland, combineert ons hotel luxe en comfort met de authentieke charme van de regio. Na een dag vol ontdekkingen in de Zaanstreek kunt u ontspannen in onze stijlvolle kamers en genieten van de gastvrijheid die Noord-Holland zo bijzonder maakt.
Of u nu komt voor de industriële geschiedenis, de prachtige natuur van het Wormer- en Jisperveld, of de pittoreske dorpjes in de omgeving, Valerius Boutique Hotel is uw thuis weg van huis in deze fascinerende regio.
Boek uw verblijf vandaag nog en laat u verrassen door de verborgen parels van Wormerland!
Comentarios